Yüksek faiz oranlarına rağmen vatandaşlar borçlanmaya devam ederken, bankaların bilançolarında yüzdürülen sorunlu krediler de dağ gibi büyüyor. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) sorunlu ve yeniden yapılandırılan kredileri açıkladı. Buna göre, ‘II. grup’ olarak sınıflandırılan ‘yakın izlemedeki kredi’ miktarı 2023 sonunda önceki yıla göre 263 milyar lira (yüzde 41) artışla 912 milyar TL’ye yükseldi. Tahsili gecikmiş alacak olarak III., IV. ve V. Gruplarda sınıflandırılan, tahsil imkanı sınırlı, tahsili şüpheli ve zarar niteliğindeki krediler ise 28 milyar lira (yüzde 18) artışla 182 milyar liraya yükseldi. Böylece bankacılık sektörünün takipteki krediler yanında yakın izleme kapsamındaki sorunlu kredi hacmi 2023 sonu itibarıyla 1 trilyon 94 milyar liraya yükseldi.
509 MİLYARLIK YAPILANDIRMA
Üstelik bu rakamın içinde varlık şirketlerine satılan milyarlarca liralık takip dosyaları ve yapılandırılan zombi firma kredileri bulunmuyor. Bazı bankalar takip dosyalarını varlık yönetim şirketlerine satarak bu süreci az zararla atlatmayı seçerken, 2023’te yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan kredilerin toplamı 509 milyar lira oldu. Bunun yüzde 92’si yakın izlemedeki kredilerden oluştu. Bununla birlikte, bankacılık sektörü 2024 ilk çeyreğinde büyümeye devam etti. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre, kredi kuruluşlarının nakdi kredileri 14 trilyon TL’ye yaklaştı. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi üyesi kuruluşlar tarafından kullandırılan nakdi krediler Mart 2024 itibarıyla, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 55 artarak 13 milyar 835 milyon TL oldu.
40.3 milyon kişinin ortalama 77 bin borcu var
Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından kullandırılan bireysel krediler, yüzde 65 artarak 3.1 trilyon TL oldu. Bireysel kredilerin yüzde 99’u bankalar tarafından kullandırılırken, bireysel kredilerin yüzde 46’sını kredi kartları, yüzde 29’unu ihtiyaç kredileri, yüzde 15’ini konut kredileri, yüzde 3’ünü taşıt kredileri ve yüzde 7’sini kredili mevduat hesabı oluşturdu. Bireysel kredi kullanan kişi sayısı (takipteki krediler hariç) son bir yılda yaklaşık 2 milyon kişi artarak 40.3 milyon kişi olurken, ortalama kredi bakiyesi ise 76.8 bin TL düzeyinde gerçekleşti.
